Özel meslek kanunumuzun amaç bölümünde toplumun ve fertlerin sağlığının korunması yasa ile gözlükçülere emredilmiştir. Gözlükçülük Türkiye’de tam bir sağlık mesleği olarak düzenlenmiştir.5193 OHMK, 11.Cİ REKLAM MADDESİ YANLIŞ MÜTALAA EDİLİYOR! 
5193 sayılı OHMK muzun 11 ci maddesi, UNVAN’ a atıf yapılmaktadır. Unvanı anlatan bir maddeden zorlama reklam yapılır çıkarmak anlaşılır bir durum değildir. 
Sağlık tekelci sermayenin karlılığına feda edilecek bir alan değildir. 
Optisyenlik müessesesinin önüne küçük seyyar bir tabela koymak, yönlendirme yapmak 5193 OHMK muza göre suçtur. Buradan zorlama güneş gözlüğü reklamı yapılır yorumu kim? kimler? Tarafından yapılmıştır? Güneş gözlüğü reklamı yapılacaksa ithalatçısı üreticisi yapsın, siz hiç İpana diş macunu, reklamı yapan bir Eczacı gördünüz mü? Müessese vitrinine ürün fiyatları yazılır? Böyle bir madde kanunun lafzı ile örtüşmemektedir. Sağlık mesleğimizin ticaret mesleğine dönüştürülmesi çabalardır. 
Reklam talep yaratır. Yönlendirme ve haksız kazanca sebep olur. Sağlık mesleklerine olan güven ve saygıyı azaltır. Etik bozulmalara sebep olur. Telafisi mümkün olmayan sağlık problemlerine sebep olur. Kısıtlı sağlık harcama bütçesinde altından kalkamayacağımız artışlara sebep olur. Bugün aynı nüfusa sahip olduğumuz Almanya’nın sağlık harcamaları 250 milyar Euro, İngiltere’nin 170 milyar dolar, Türkiye’nin 140 milyar TL (23 milyar dolar) Türkiye’nin sağlık hizmet sunumu, hem ucuz hem de sağlık hizmet sunum kalitesi AB ülkelerinin gerisinde değildir.

***

Çerçeveler optik ve güneş gözlüğü olarak iki kategoride üretilir. 
İmaj gözlüğü diye bir sınıflandırma, isimlendirme terminoloji literatür de yoktur. Optik ürünlerin sözde imaj gözlüğü ismi altında internet üzerinden satışı yasaktır. Piyasa gözetim ve denetim devreye girmelidir.

Güneş gözlükleri uluslararası standartlara göre üç kategoride toplanmıştır:

Kozmetik moda amaçlı olan gözlükler açık renkli ve günlük kullanım için uygundur. UV-B’nin yüzde 70’ini, UV-A’nın yüzde 20’sini ve görünen ışığın yüzde 60’ını engeller.  İmaj gözlüğü değildir. Bu gözlükler imaj gözlüğü olarak isimlendirilemez. Kozmetik moda amaçlı gözlüktür. Camları Kozmetik moda amaçlı olan gözlükler açık renkli ve günlük kullanım için uygundur. UV-B’nin yüzde 70’ini, UV-A’nın yüzde 20’sini ve görünen ışığın yüzde 60’ını engeller.  Kozmetik moda amaçlı gözlükler Endüstride İmaj gözlüğü olarak isimlendirilmez, İmaj gözlüğü şeklinde isimlendirme, bir terminoloji kullanımı, tasnif şekli yoktur. 

Genel amaçlı olan gözlüklerin orta renkliden koyu renklere kadar çeşitleri vardır.

Çoğunlukla açık havada gezinirken kullanıma uygundur (güneş gözlüklerinin birçoğu bu kategoriye girer). UV-B’nin yüzde 95’ini, UV-A’nın yüzde 60’ını ve görünen ışığın yüzde 60 ile yüzde 90’ını engeller.

Özel amaçlı olan gözlükler çok koyu renkli olup UV engelleyici özelliğe sahiptir. Plajlarda, karla kaplı alanlarda ve kayak yamaçları gibi çok parlak olan yerlerde kullanılır. UV-B’nin yüzde 99’unu, UV-A’nın yüzde 60’ını ve görünen ışığın yüzde 97’sini engeller.

Güneş ışığı yatay bir yüzeyden yansıdığında çoğu kez son derece rahatsız edici bir parlama meydana geliyor.

Polarize camlar karda da plajda faydalıdır.

Tüm güneş gözlükleri parlamaları belli oranda azaltır. Ancak sadece yüksek kaliteli polarizasyon filtresi sayesinde seçici geçirgenliği sonucu parlamaları engelleyip yararlı ışığın göze ulaşmasını sağlar.

Güneş gözlüğü seçiminde dikkatli olunmalıdır. Güneş gözlüğü iki renkli cam bir çerçeveden ibaret değildir. Gözlerinizle kumar oynamayın.

Güneş gözlüğü aksesuar olmaktan çok, göz sağlığı için gereklidir. Tıbbi cihaz olarak sınıflandırılmalıdır. Hem erişkinler hem de çocuklar uzun süre güneşte kalacaklarında, mutlaka güneş gözlüğü kullanmalıdır. UV radyasyonu etkisi kümülatiftir. Güneş gözlüğü kullanma alışkanlığı küçük yaşlardan itibaren kazandırılmalıdır.

Güneş gözlüğü seçimi yüz şekline göre yapılmalıdır. Gözlüğün yüze tam olarak oturmaması durumunda göz, yan kısımlardan sızan güneşin zararlı ışınlarına maruz kalabilir.

Yüzüme yakıştı mı? Fiyatı uygun mu? Soruları ile doğru güneş gözlüğü seçilemez. Sosyete pazarı, İşportadan elde edilecek bir güneş gözlüğü ultraviyole ışınlarını yeterli tutmaz. Göz bebekleri genişleyeceği için gözün daha fazla UV radyasyonuna maruz kalmasına sebep olur.  Hurda malzemeden yapıldığı için kolayca kırılır, yüz ve göz yaralanmalarına neden olur. Alerji tahriş hatta cilt kanserine neden olur. Trafik sinyalizasyon ışık renklerinin doğru algılanmasını engeller, trafik kazalarına sebep olur. Kaçak yollarla geldiği için büyük bir katma vergisi kaybına ve kamu zararına sebep olur. İşporta gözlüğü halk sağlığı için zararlıdır. Mineral cam olanlar pencere camından yapıldığı için kolayca bıçak gibi kırılır. Optik Mineral camlar, pencere camına göre 5 misli daha sağlamdır. Kırıldığında mozaik gibi dağılır. Daha güvenlidir.  Sertifikalı Güneş gözlükleri belirli bir uluslararası standarda göre üretilir.

Güneş gözlüklerinizi yılda en az iki kez Sağlık Bakanlığı tarafından denetlenen optisyenlik müesseselerinden alınız. Güneş gözlüğü alırken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta budur.

Güneşten kaynaklanan (UV) ışınları, göz lensine ve retinasına zarar verir. Bu da çocukların ve erişkinlerin ilerideki yaşamlarında zamanında önce katarakt olmasına ve görmesini etkileyecek başka rahatsızlıklar yaşamasına neden olabilir. Güneş gözlüğü kullanımı bu sebeple çok önemlidir.

Kontak lensler yeterli UV koruması sağlamaz, dolayısıyla kontak lens kullananlar da güneş gözlüğü takmalıdır.

Güneş gözlüklerinde yaygın tavsiye edilen renkler gri yeşil ve kahverengidir.

Renklendirilmiş lenslerin(güneş gözlükleri) satışının, optisyenlik müesseseleri dışına taşınması (işporta, sosyete pazarı, market, vb) ,bu konunun Türkiye’de bir halk sağlığı sorununa, sahte güneş gözlüğü çöplüğüne dönüşmesine sebep olmuştur.

 Güneş gözlükleri için yasal düzenleme mutlaka yapılmalı, her türlü denetim ve kontrol TC Sağlık Bakanlığı eli ile yürütülmelidir. 

Taylan KÜÇÜKER

Eczacı Gözlükçü