TIBBİ CİHAZ SATIŞ, REKLAM VE TANITIM YÖNETMELİĞİ, 15 Mayıs 2014 Perşembe günü 29001 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. Bu yönetmeliğin amacı tıbbi cihazların satış, reklam ve tanıtım faaliyetlerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

18/1/2014 tarihli ve 28886 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Optisyenlik Müesseseleri Hakkında Yönetmelik kapsamına giren optisyenlik müesseseleri bu Yönetmeliğin kapsamı dışında tutulmasına karşın, Optisyenlik müesseselerinde satışı yapılan tıbbi cihazların reklam ve tanıtım faaliyetleri bu Yönetmelik kapsamındadır.

Reklam ve Tanıtım Faaliyetleri

Reklamın kapsamı

MADDE 15 – (1) Münhasıran sağlık meslek mensupları tarafından kullanılması veya uygulanması gereken cihazlar ile geri ödeme kapsamında olan cihazların, internet dâhil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma reklamı yapılamaz. Bakanlığın veya Kurumun izni ile yapılan ve sağlık meslek mensuplarına cihazın piyasaya arz edildiğini duyuran gazete/dergi ilanları ile satış merkezlerinin resmî internet sitelerinde yapmış oldukları cihaz bilgilendirmeleri bu hükmün kapsamı dışındadır.

(4) Cihazların çekiliş, şans oyunları ve benzeri araçlarla reklamı yapılamaz.

(5) Haksız rekabete yol açacak veya kullanıcının çıkarlarına zarar verecek nitelikte ya da cihazların gerçeğe aykırı, yanıltıcı, abartılmış ya da doğruluğu kanıtlanmamış bilgiler vermek suretiyle reklamı yapılamaz.

Yükümlülükler

MADDE 26 (4) Ek-3’te yer alan cihazlar dışında kalan cihazların gazete, radyo, televizyon, telefon aracılığıyla ya da kapıdan veya internet üzerinden satışı yapılamaz.

 OPTİK ÜRÜNLER(Her türlü gözlük camı ve çerçevesi, renkli ve numaralı kontakt lens, LVA ,İOL) İLAÇ VE TEDAVİ KAPSAMINDADIR. HEKİM REÇETESİ İLE SADECE OPTİSYENLİK MÜEESESESİNDE SATIŞI YAPILABİLİR. GERİ ÖDEME KAPSAMINDA TIBBİ CİHAZDIR. REKLAMI VE E-TİCARET YOLU İLE İNTERNET ÜZERİNDEN SATIŞI YASAKTIR

Özel meslek kanunu olan, Sağlık Bakanlığının gözetim ve denetiminde faaliyet gösteren başlıca sağlık meslekleri Tıp, Eczacılık, diş hekimliği ve optisyenlik olarak sayabiliriz. Ülkemizde Gözlükçülük mesleği Sağlık mesleği olarak düzenlenmiştir.

Cumhuriyetimizi kuran Atatürk ve arkadaşlarının ilk önceliği Sağlık ve Milli eğitim alanında düzenlemeler çalışmalar yapmak olmuş. Bu karar gözlükçüler içinde büyük içinde çok büyük şans olmuştur.1940 yılında Avrupa savaşla uğraşırken ülkemizde mesleğimiz tıpkı hekimlik eczacılık gibi sağlık mesleği olarak kurgulanmış özel meslek kanunu TBMM den çıkarılarak , Sağlık bakanlığının gözetim ve denetiminde faaliyet göstermeye  başlamıştır.

Avrupa’da Sağlık mesleği olarak düzenlendiği gibi çoğunlukla ticaret mesleği olarak düzenlendiği ülkeler mevcuttur.Özetle gözlükçülük alanında Avrupa bize örnek teşkil edemez.

Portekiz gibi özel meslek kanunu olmayan ülkeler mevcuttur. Sağlık AB müktesebatı değildir. Her ülke ekonomik imkanlarına ve sağlık ihtiyaçlarına göre SAĞLIK alanında düzenleme yapabilir. Sermaye şirketlerinin değişim yenileşme, globalleşme, bilgi çağı gibi söylemlerle sağlığın ticarileşmesine izin vermemeliyiz. Aksi takdirde efendisi olduğumuz iş yerlerin işçisi oluruz. Ülkemiz sağlık harcamaları altından kalkamayacağımız çok büyük meblağlara ulaşır. Ülkemizde sağlık harcamaları 2017 yılında 119 milyar olarak gerçekleşti. Bizimle aynı nüfusa sahip İngiltere’de 170 milyar dolar yaklaşık 700 milyar TL, Almanya’da 250 milyar EURO dur. Bu rakam Türkiye’nin Cumhuriyet tarihi boyunca edindiği borçlanmanın yarısı kadardır. Kararlarımızı verirken terzi gibi iki kere ölçüp bir kere kesmeliyiz. Aksi takdirde hatlar her zaman pahalıdır.

Reklamlar internet satışı, Kısıtlı kamu sağlığı bütçesinde artışa neden olacağı, sağlık mesleklerine olan güveni azaltacağı, Kamu sağlığını olumsuz etkileyeceği için hiçbir sağlık mesleğinde reklam ve e- ticarete(internet)  ülkemizde izin verilmez. Sağlık hizmetleri ve sağlık hizmeti ürünleri her hangi bir emtia ticari mal gibi mütalaa edilemez ve değerlendirilemez. Optik ürünler coca kola cips değil ki reklamı ve e-ticareti olsun?

SB TİTCK Başkanlığında 05. 12,2013 tarihinde göz hekimlerinin katıldığı bir katıldığı bir komisyon toplantısında Göz hekimi reçetesi ile sadece optisyenlik müesseselerinde satışı yapılabilen optik ürünlerin ( renkli ve numaralı kontak lens gözlük çerçeve ve camları, teleskopik gözlükler)”hekim reçetesi ile yazılabilen İLAÇ VE TEDAVİLER KAPSAMINDA olduğu değerlendirilmiştir. “…… (2) Reçeteye tabi ilaçlar ve tedaviler hakkında ticarî iletişim yapılamaz.

1994 yılında Türkiye’nin taraf olduğu Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi uyarınca, ülkeler arası yayıncılıkta reçeteye tabi ilaç ve tedaviler için reklam yapılmasının kesin olarak yasaklanmıştır-ticaret internet yolu ile satışına izin verilmemiştir. Türkiye İlaç Tıbbi Cihaz Kurumundaki karar gereği her türlü kontak lens te hekim reçetesi ile satılabilen ilaç ve tedavi kapsamında değerlendirilen bir üründür. Dolayısıyla optisyenlik müessesi dahi olsa e- ticaret yolu ile (internet üzerinden)satışı mümkün değildir.

Kaldı ki internet satışlarından AB ülkeleri de rahatsızıdır. Ekte ECOO nun bu konuda almış olduğu stratejik rapor görüş ve incelemelerinize sunulmuştur.

ECOO nun hazırladığı stratejik raporu

http://www.ecoo.info/wp-content/uploads/2012/10/WEB_001_080515.pdf

Türkiye’de sağlık okuryazarlığı ilkokul ikinci sınıf seviyelerindedir. Sağlık okur yazarlığının geliştirilmesi için çalışmalar yapılmalıdır.

Reklam ve internet üzerinden satışlarla ilgili nihai çözüm önerimiz: optisyenler ve opsiyenlik müesseseleri hiçbir şekilde reklam yapmazlar, internet ve başkaca bir elektronik ortam üzerinden satış yapamazlar hükümlerinin 5193 sayılı optisyenlik hakkındaki kanunumuz içerinde yer alması ile mümkün olacaktır.

Taylan KÜÇÜKER

Eczacı gözlükçü